Verklarende woordenlijst

Artistieke waarde

Een object of (deel)collectie heeft artistieke waarde als het/deze getuigt van kunstzinnigheid, creativiteit, technisch vernuft, oorspronkelijkheid in idee, vorm of functie. Of als het een goed voorbeeld is van het werk van een bepaalde kunstenaar, ontwerper of architect. Ook weegt mee: de mate waarin het object of (deel) collectie een goed voorbeeld is van een bepaalde stijl, ontwerp, stroming. Belanghebbende Persoon, groep of gemeenschap die een bijzondere waarde hecht aan een object of (deel)collectie, er een actuele band mee heeft of een bepaald belang bij heeft.

Beleving

De beleving van een object of (deel)collectie heeft betrekking op de mate waarin het sensaties, emoties en associaties oproept bij de beschouwer. Beleving gaat om een individuele ervaring die een collectief karakter krijgt doordat die gedeeld wordt door een grote groep mensen.

Beschrijving van betekenis

Een beredeneerde en bondige tekst met een samenvatting van de waarden van een object of (deel)collectie voor bepaalde belanghebbenden. Die wordt opgesteld aan de hand van een vraagstelling, vooraf vastgestelde en gedefinieerde criteria en binnen een passend referentiekader. Betekenis De combinatie van diverse waarden – van historische tot maatschappelijke – bepaalt de betekenis van een object of (deel)collectie.

Cultuurhistorische waarden

De waarderingsmethodiek onderscheidt drie cultuurhistorische criteria: historisch, artistiek en informatief. De waarden die op grond van deze criteria worden toegekend, kunnen worden verhoogd of verlaagd door de kenmerken. Een object of (deel) collectie dat aan een of meer cultuurhistorische criteria voldoet, kan worden gerekend tot het cultureel erfgoed.

Economische waarde

Bij economische waarde gaat het niet om de financiële waarde van een object of (deel)collectie, maar om de inkomsten die het object of de (deel)collectie voor de organisatie, wijk, gemeente of regio oplevert, of de mate waarin het/deze extra bezoekers trekt. Ensemble De mate waarin samenhang bestaat tussen een object of (deel)collectie en de rest van de (deel)collectie, de instelling (het museum) en de omgeving, of de samenhang tussen de onderdelen waaruit het object of de (deel)collectie is samengesteld.

Gebruikswaarden

Waarden die betrekking hebben op het feitelijke, actuele gebruik van een object of (deel)collectie. Herkomst De ontstaans-, gebruiks- en verwervingsgeschiedenis van het object of de (deel)collectie.

Historische waarde

Een object of (deel)collectie heeft een historische waarde wanneer het een relatie heeft met belangrijke historische personen, gebeurtenissen, plaatsen, perioden, thema’s en gemeenschappen. Of getuigt van een bepaalde historische periode, proces, ontwikkeling, thema, tijdsbeeld of levensstijl. Informatieve waarde Een object of (deel)collectie heeft informatieve waarde wanneer er gegevens uit kunnen worden afgelezen of elementen bevat die bijdragen aan wetenschappelijke bestudering en onderzoek – nu of in de toekomst.

Kenmerken V

ier kenmerken – toestand, ensemble, herkomst en zeldzaamheid – aan de hand waarvan een object of (deel)collectie kan worden beschreven. De uitkomsten van de toetsing aan de hand van deze vier kenmerken leiden niet tot een waardering, maar kunnen de inhoudelijke waarden (cultuurhistorisch, sociaal-maatschappelijk en gebruik) versterken of verzwakken.

Maatschappelijke waarde

Een object of (deel)collectie heeft maatschappelijke waarde wanneer een maatschappelijke groep of gemeenschap een actuele band heeft met een bepaald object of (deel)collectie.

Museale waarde

Museale waarde heeft betrekking op de mate waarin een object of (deel)collectie in het hier en nu gebruikt wordt voor presentatie, educatie en onderzoek.

Ontwikkelpotentieel

Ontwikkelpotentieel heeft betrekking op de mate waarin er mogelijkheden zijn voor waardeontwikkeling, bijvoorbeeld door middel van onderzoek of het verbeteren van de toestand. Hierdoor kunnen de cultuurhistorische, sociaal-maatschappelijke en/of de gebruikswaarden van het object of (deel)collectie worden verhoogd.

Referentiekader

Het kader waarbinnen een object of (deel)collectie gewaardeerd wordt. Dat kader kan internationaal, nationaal, regionaal, of lokaal zijn. Maar ook de eigen organisatie of een bepaalde groep of gemeenschap.

Representatie

De mate waarin een object of (deel)collectie representatief is voor een bepaalde periode, plaats, stijl, stroming, gebruik, thema, gemeenschap, etc. Sociaal-maatschappelijke waarden De actuele, sociale, religieuze, politieke, maatschappelijke of spirituele betekenis die het object of (deel) collectie voor een groep of gemeenschap heeft. Wanneer de betekenis niet langer actueel is, gaat het om (sociaal-)historische waarde.

Toestand

De staat waarin een object of (deel)collectie zich bevindt. Waarde De waarde van een object of (deel)collectie is dat wat het belangrijk maakt – vanuit een bepaalde vraagstelling, binnen een passend referentiekader, getoetst aan vooraf bepaalde en gedefinieerde criteria en voor bepaalde belanghebbenden.

Waarderen

Waarderen is het doen van beargumenteerde en verifieerbare uitspraken over de waarde van een object of (deel)collectie, aan de hand van een vraagstelling, vooraf vastgestelde en gedefinieerde criteria, binnen een passend referentiekader en voor bepaalde belanghebbenden.

Waarderingskader

Kader waarbinnen een waardering wordt uitgevoerd. Dit kader bestaat uit een combinatie van vraagstelling, referentiekader, criteria en belanghebbenden.

Zeldzaamheid

De mate waarin een object of (deel)collectie uitzonderlijk is.